خیلی از دوستان فکر می کنن استارت آپ یا استارتاپ به کسب و کارهایی گفته می شه که برای اولین بار توسط شخص یا شرکتی راه اندازی می شه و قبل از اون نمونه ای دیگه ای از اون در اون کشور یا حتی در دنیا وجود نداشته. اما واقعا مفهوم استارت آپ به این کسب و کارها ختم نمی شه. این روزها در اکثر محافل به ویژه در بین جوانان و دوست داران دیجیتال مارکتینگ صحبت های زیادی در مورد استارت آپ ها و کسب و کارهای نوپای تازه تاسیس می شه. اینکه اسنپ چه طور موفق شد یا اینکه الوپیک از کجا اومد؟ خیلی از دوستان هم ایده های خوبی در ذهن دارن که فکر می کنن با عملی کردن اون ها میشه دنیا را متحول کنن. ایده های زیادی وجود دارده که با عملی کردن اون میشه نیازی رو بر طرف کرد و توسط تکنولوژی های جدید موبایلی و اینترنتی راه اندازی اش کرد. البته فقط در کشور ما کسی که می خواد استارت آپی رو راه اندازی کنه اینطوری فکر می کنه. ولی آیا واقعا استارت آپ یعنی این؟ شناسایی نیاز و بر طرف کردن اون؟ فقط همین؟!
در ویکی پدیا استارت آپ (Startup) شرکت نوپا و تازه تاسیس معنی شده .
تعاریف مختلفی از استارتاپ در جاهای مختلف وجود داره.
طبق گفته استیو بلنک، پروفسور دانشگاه استنفورد، استارتاپ یک سازمان است که برای پیدا کردن یک مدل کسب و کار مقیاس پذیر و همچنین تکرار پذیر راه اندازی می شود. طبق گفته USSBA (مرکز کسب و کارهای کوچک آمریکا) استارت آپ به کسب و کارهایی گفته می شود که حول محور فناوری و تکنولوژی شکل می گیرد و پتانسیل بالایی برای رشد در آینده دارند. اریک ریس نویسنده کتاب فوق العاده نوپای ناب هم استارت آپ را این گونه تعریف می کند : استارت آپ کسب و کاری است که برای ارائه خدمت یا محصول جدید و نو در شرایطی بوجود آمده است که ابهامات بالایی دارد. البته به نظر من منظور اریک از ابهامات همان ریسک هایی که در راه اندازی استارت آپ ها وجود دارد تا به موفقیت برسند است. به طور کلی استارت آپ به کسب و کارهایی گفته می شود که جهت برطرف کردن نیازی بر پایه فناوری های جدید راه اندازی می شود. این تعریف دقیقا مختص استارتاپ های موجود در ایران است. البته این را بدانید که مفهوم استارت آپ فقط مختص به کسب و کارهای آنلاین نیست. در کشور ما چون بیشتر استارت آپ ها حول محور تکنولوژی های جدید راه اندازی می شوند این طور است وگرنه استارت آپ هایی هم وجود دارند که بر پایه تکنولوژی نیستند و کاملا سنتی هستند.
تعریف استارتاپ از نظر من :
استارت آپ کسب و کاری است که یک نیاز جدید و اساسی را بر طرف کند. استارت آپ به کسب و کاری می گویند که مقیاس پذیر است. یعنی در آینده افراد بیشتری را همراه خود می کند. اگرچه ممکن است در فواصل طولانی مقیاس پذیر نباشد! استارت آپ ممکن است ایده ای کپی باشد یا نباشد. ممکن است ایده ای جدید و نو باشد. ممکن است قبلا کسی آن را راه اندازی کرده باشد یا نباشد. استارت آپ ممکن است کسب و کاری آینده نگر باشد که باعث تحول در بازار می شود. استارتاپ ممکن است کسب و کاری سنتی باشد که به صورت آنلاین خدماتی را ارائه می دهد. (کشمون – خرید زعفران از کشاورز) کسب و کاری که احتمالا ریسک بالایی دارد و در شرایطی راه اندازی می شود که همراه با ابهامات زیادی است. منظور از ابهام این است که ممکن است موفق شود یا شکست بخورد. ممکن است با استقبال مردم رو به رو شود یا نشود. ممکن است در تامین هزینه های مالی کم بیاورد، ممکن است در آینده دیگر طرفدار نداشته باشد و مواردی که همیشه باعث تهدید یک کسب و کار می شود. البته در بسیاری از مواقع قبل از راه اندازی یک استارت آپ این موارد بررسی می شود تا موفق بودن آن به میزان بالایی تایید شود. تفاوت استارت آپ با کسب و کارهای دیگر : معمولا همه فکر می کنند استارتاپ ها بر پایه ایده نوآورانه و خلاقانه ای راه اندازی می شوند که در قسمت تعاریف متوجه شدید که همه استارتاپ ها اساسا اینطور نیستند! معمولا استارتاپ ها به گونه ای هستند که کمتر کسی می تواند از آن کپی کند و در این صورت است که اکثر آن ها کم رقیب یا حتی بی رقیب ظاهر می شوند. اما تمرکز اصلی استارت آپ ها روی صحیح دیده شدن و همچنین بیشتر دیده شدن است. چون قرار است ایده شان برای رفع نیاز افراد زیادی کاربرد داشته باشد. معمولا استارت آپ ها برای راه اندازی نیاز به سرمایه زیادی دارند و به خاطر همین مورد هم اکثرا استارت آپ ها با حمایت مالی و سرمایه گذار کارشان را شروع می کنند. امروزه شرکت های زیادی با عنوان شتاب دهنده که به راه اندازی کسب و کارهای نوپا و استارت آپ ها کمک می کنند وجود دارند که در ادامه در موردشان بیشتر توضیح می دهم. یکی از تفاوت های استارت آپ ها با دیگر کسب و کارهای اینترنتی در این است که استارت آپ ها قابلیت مقیاس پذیری دارند. البته همانطور که قبلا گفتم ممکن است مقیاس پذیری در برخی از استارت آپ ها به صورت چشمگیر دیده نشود. مقیاس پذیری به رشد کسب و کار نسبت به هزینه های آن گفته می شود که این رشد به صورت کاملا نامتناسب است.
یعنی مثلا اگر کسب و کار شما درآمدی بالغ بر 500 میلیون تومان در سال جاری ایجاد کرده باشد و نسبت به سال گذشته مثلا دو برابر شده باشد بدون اینکه هزینه های شما بیشتر شده باشد یعنی کسب و کار شما مقیاس پذیر است. که دقیقا استارت آپ ها همینطور هستند. در ادامه مثالی می زنم تا بیشتر متوجه شوید. به عنوان مثال در کسب و کارهای سنتی فرض کنید فروشگاه مبل قصد دارد سود خود را بیشتر کند. بهترین کار این است که شعبه های بیشتری را در دیگر شهر ها راه اندازی کند. مسلما برای این کار باید هزینه های زیادی شود. از راه اندازی شبعه ها گرفته تا استخدام نیروی انسانی و … ولی مثلا اگر اسنپ بخواهد در شهرهای دیگر نیز سرویس بدهد شاید نهایتا به یک دفتر با استخدام چند نیروی کار در آن شهر نیاز داشته باشد و مسلما این کار هزینه ی زیادی نخواهد داشت با توجه به سود بالایی که قرار است برایش حاصل شود. در بسیاری از استارت آپ ها همینطور است. به عنوان مثال اینستاگرام یا فیسبوک که هر ماه چندین برابر به اعضای فعالشان اضافه می شود نهایت نیاز به ارتقای سرور های شان دارند که هزینه چندانی با توجه به رشد و سودی که در انتظارشان است ندارد! این کسب و کارها مقیاس پذیر اند و همین باعث می شود روز به روز به ارزش سهام آن ها افزوده شود. البته این را هم بگویم که خیلی از کسب و کار های آنلاین هستند که روز به روز در حال گسترش و پیشرفت هستند و ممکن است سودشان در سال های آتی چند برابر شود ولی این بدین معنا نیست که این کسب و کارها هم مقیاس پذیر باشند. پس همانطور که متوجه شدید فرق استارت آپ ها با دیگر کسب و کارها در این است که استارت آپ ها مقیاس پذیر هستند و پتانسیل این را دارند که بدون هزینه های اضافی رشد بسیار سریع و چشمگیری داشته باشند. البته این را هم بدانید فناوری های جدید کمک بسیار زیادی به مقیاس پذیری استارت آپ ها می کنند. پ
لین استارتاپ (lean startup) چیه؟
لین استارتاپ مفهوم جدید در استارت آپ و کسب و کارهای نوپا است که اولین بار توسط اریک ریس معرفی شد. لین استارتاپ در واقع ریسک پذیری کار برای استارت آپ ها را بسیار پایین می آورد و تا حدود زیادی اطمینان از فروش محصولات و خدمات را افزایش می دهد. در حالت کلی اکثر استارت آپ ها بدون تحقیق اولیه از رفتار مشتری محصول خود را ساخته و روانه بازار می کنند. در این صورت بسیاری از کسب و کار ها ممکن است شکست بخورند و موفق نشوند! اما در لین استارتاپ همزمان با تولید محصول اجازه نیاز سنجی و بررسی رفتار مشتریان به کارآفرین داده می شود تا زمانی که محصول به تولید انبوه برسد مشخص شود مشتریان دقیقا چه می خواهند و اینطوری بدون هزینه های بیشتر نیاز اصلی مشتری شناسایی می شود. به همین دلیل کارآفرین فرصت بررسی بازار را هنگام تولید محصول دارد و این باعث می شود ریسک کار برای او بسیار پایین آید. لین استارتاپ مناسب همه استارت آپ های نوپاست و هر استارتاپی برای پایین آوردن ریسک خود باید از لین استارتاپ حتما استفاده کند. چرا همه دوست دارند استارت آپ راه اندازی کنند؟
دقیقا به خاطر مواردی که در بالا عنوان کردم خیلی از افراد دوست دارند استارت آپی راه اندازی کنند و سریع پول دار شوند. ولی نمی دانند قضیه اینقدر هم ساده نیست! نمی دانند از هر 100 استارت آپ فقط 10 تای آن ها باقی می مانند و بقیه شکست می خورند و از این 10 تا فقط یکی از آن ها مثل اینستاگرام معروف می شود. تو کشور ما چند تا مثل اسنپ هست؟ اگر قضیه به این سادگی ها بود همه استارت آپ می زدند و سریع هم معروف می شدند. هیچ کس نمی تواند موفقیت استارت آپی را پیش بینی کند. هیچ کس نمی تواند بگوید اگر فلان محصول الان در بازار ایران باشد بی شک مورد استقبال خیلی ها قرار می گیرد و شما را میلیاردر می کند. بهترین راه این است که حساب شده و با پایین ترین ریسک استارت آپ خود را راه اندازی کنید. برای این کار نیازی نیست از همان ابتدای کار شرکتی تاسیس کنید و به دنبال سرمایه گذار باشید! به جای این کار بهتر است روی مدل کسب و کار خود متمرکز شوید و به خدمت یا محصولی که قصد دارید عرضه کنید فکر کنید. خدمت یا محصول خود را در اختیار اندکی از مشتریان قرار دهید تا متوجه آن شوید که چقدر مورد رضایت آن ها قرار گرفته است. با توجه به بازخوردهایی که گرفته اید از جنبه های مختلف می توانید روی نواقص استارت آپ خود کار کنید و آن را تکمیل تر کنید. دقیقا کاری که اسنپ در ابتدای کارش انجام داد. انقدر جنبه های مختلف را سنجید و بررسی های لازم را انجام داد تا به معروف ترین تاکسی اینترنتی کشور تبدیل شد. اسنپ در ابتدای کارش فقط یک اپلیکیشن ساده با عنوان تاکسی یاب آنلاین بود. بعد کم کم با توجه به بررسی های انجام شده کارش را به صورت رسمی با عنوان “اسنپ” آغاز کرد. شاید قواعد راه اندازی یک استارت آپ روی کاغذ خیلی پیچیده نباشد و سریع بتوان یاد گرفت ولی تجربه چیزی است که واقعا لازم است و همین باعث می شود خیلی از استارت آپ ها با شکست مواجه شوند. به خاطر همین هم اکثرا کسب و کارهای نوپا و استارت آپ ها نیاز به شتاب دهنده دارند.